İş Ekipmanı Nedir?

 

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde iş ekipmanı, işin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, tesis ve tesisat olarak tanımlanmıştır.

 

İş Ekipmanlarının Kontrolleri Ne Zaman Yapılmalıdır?

 

     - Ekipmanın kurulmasından sonra, ilk defa kullanılmadan önce,

     - Yapılan her yer değişikliğinde,

     - Çalışma şeklinde değişiklik yapıldığında,

     - İş kazaları, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre kullanılmaması durumlarında,

     - Tehlikeli durumları ortadan kaldırmak amaçlı periyodik olarak kontroller yapılır.

 

Bakım Onarım Ve Periyodik Kontroller İle İlgili Genel Hususlar

 

     - İş ekipmanlarının bakım, onarım ve periyodik kontrolleri, ilgili ulusal ve uluslararası standartlarda belirlenen aralıklarda yapılır.

     - İş ekipmanlarının bakımları ilgili standartlarda belirlenen veya imalatçının belirlediği şekilde, imalatçı tarafından yetkilendirilmiş servislerce veya işyeri tarafından görevlendirilmiş kişilerce yapılır.

     - İş ekipmanlarının, her çalışmaya başlamadan önce, operatörleri tarafından kontrollere tabi tutulmaları sağlanır.

     - Test, deney ve tahribatsız muayeneler dışında iş ekipmanı günlük muayeneden geçirilir. Kullanım sırasında ekipman, çatlak, gevşemiş bağlantılar, parçalardaki deformasyon, aşınma, korozyon ve benzeri belirtiler bakımından gözle muayene edilir.

     - Çatlak, aşırı aşınma ve benzeri tespit edilen herhangi bir iş ekipmanı daha ayrıntılı muayene için kullanım dışı bırakılır. Gözle muayene, operatör veya iş ekipmanını ve işlevlerini bilen personel tarafından yapılarak kayıt altına alınır.

     - İş ekipmanında yapılan muayeneler ile tüm bakım ve onarımlar kayıt altına alınır.

     - Periyodik kontrol aralığı ve kriterleri standartlar ile belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemiş ise iş ekipmanının periyodik kontrolü, bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılır. Belirlenen periyodik kontrol aralığının bir yılı aşmaması gerekir.

     - Birden fazla iş yapmak amacıyla imal edilen iş ekipmanları yaptıkları işler göz önünde bulundurularak ayrı ayrı periyodik kontrole tabi tutulur.

     - Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından yapılacak kontroller sonucunda periyodik kontrol raporu düzenlenir. Düzenlenen belgeler, iş ekipmanının kullanıldığı sürece saklanır.

 

Basınçlı Kap Ve Tesisatların Periyodik Kontrol Süreleri İle Kontrol Kriterleri

 

Basınçlı kaplarda temel prensip olarak hidrostatik test yapılması esastır. Bu testler, standartlarda aksi belirtilmediği sürece işletme basıncının 1,5 katı ile ve bir yılı aşmayan sürelerle yapılır.

 

Buhar kazanları                                         Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

Kalorifer kazanları                                    Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

Taşınabilir gaz tüpleri(Dikişli, dikişsiz)  Standartlarda süre belirtilmemişse 3Yıl

Taşınabilir asetilen tüpleri                      TS EN ISO 10462 standartında belirtilen sürelerde

Manifoldlu asetilen tüp demetleri        Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

Manifoldlu tüp demetleri                       Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG ve benzeri) (yer altı ve yer üstü)                10 Yıl

Kullanımdaki LPG tüpleri                         Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl         

Basınçlı hava tanklar                                Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

Kriyojenik tanklar                                     TS EN ISO 21009-2 standartında belirtilen sürelerde.

Tehlikeli sıvıların bulunduğu tank ve depolar                                                 10 Yıl

 

Kaldırma ve İletme Ekipmanlarının Periyodik Kontrol Süreleri Ve Kontrol Kriterleri

 

Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, kaldırma ve iletme ekipmanları, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olur ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük frenleri bulunur.

 

Kaldırma ve/veya iletme araçları           Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

Yürüyen merdiven ve yürüyen bant      Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

İstif Makinesi (forklift, transpalet, lift)  Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

Yapı İskeleleri                                            Standartlarda süre belirtilmemişse 6 Ay

 

Cihaz ve Tesisatların Periyodik Kontrol Süreleri İle Kontrol Kriterleri 

 

Elektrik Tesisatı, Topraklama Tesisatı, Paratoner                   Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

Akümülatör, Transformatör                                                       1 Yıl

Havalandırma ve Klima Tesisatı                                                 1 Yıl

Yangın Söndürme cihazı                                         TSE ISO/TS 11602-2 standartında belirtilen sürelerde

Yangın Tesisatı ve Hortumlar, Motopomplar, Boru Tesisat Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

 

Tezgâhların Periyodik Kontrol Kriterleri 

 

Tezgâhlara yılda bir bakım ve muayene yapılması yeterlidir. Preslerin muayeneleri TS EN 692+A1 ve TS EN 693+A2 standartlarına uygun olarak gerçekleştirilir.